|
Tekstas sunorminta raðyba
pagal: Ari Þorgilsson hinn fróði.
‘Íslendingabók’. In: Landssaga og
landnám.
= Íslendinga sögur. Bd. 1.
Guðni Jónsson bjó til
prentunar. Reykjavík:
Íslendingasagnaútgáfan, 1946.
|
Tekstas nesunorminta raðyba
pagal: Ari Þorgilsson hinn fróði.
Íslendingabók. Utgitt av Anne
Holtsmark.
Oslo: Dreyers Forlag, 1978 [1951].
(22–25 pusl.)
|
|
Ólafr rex Tryggva sonr, Ólafs
sonar,
Haralds sonar ins hárfagra, kom kristni
í Norveg ok á Ísland. |
[O]lafr rex Trygvaſonr
Olafsſonar
Harallzsonar enſ
Harfagra com criſtni
i Noreg oc a Iſland. |
|
Hann sendi
hingat til lands prest, þann
er hét Þangbrandr ok hér kendi mǫnnum
kristni ok skírði þá alla, er við trú tóku. |
hann sendi hingat til lanz
preſt þann
er het Þangbrandr. oc her kendi monnom
criſtni oc ſcírþi þa
alla es viþ tru toco. |
|
En Hallr á Síðu, Þorsteins sonr, lét
skírask snemhendis ok Hjalti,
Skeggja sonr,
ór Þjórsárdali ok Gizurr inn hvíti, Teits sonr,
Ketilbjarnar sonar frá Mosfelli, ok margir
hǫfðingjar aðrir. |
En Hallr a Siþu Þorsteins ſonr let
ſciraſc snimhendis oc
Hiallti Sceggiasonr
yr Þiorsardali. oc Gizor en Hviti Teitz ſon
Ketilbiarnarſonar fra Moſfelli. oc marger
hófþiŋiar aþrer. |
|
En þeir váru þó
fleiri, er í gegn m¿ltu
ok neittu. |
Enn þeir voro þo flæiri es í gegn mælto
oc neitto. |
|
En þá er hann
hafði hér verit einn vetr
eða tvá, þá fór hann á braut ok hafði vegit
hér tvá menn eða þrjá, þá er hann hǫfðu nítt. |
Enn þa er hann hafþi her veriþ einn vetr
eþa ii. þa for hann a braut. oc
hafþe vegit
her ii. menn eþa iii. þa er hann hofþo nidt. |
|
En hann sagði
konunginum Ólafi, er hann
kom austr, allt þat er hér hafði yfir hann
gengit,
ok lét ¸rv¿nt, at hér myndi kristni enn takask. |
En hann ſagþi conuŋinom Olafi eſ hann
com auſtr allt þat es her hafþi yfir
hann giŋiþ.
oc let orvænt
at her mundi criſtni enn
tacaſc. |
|
En hann varð
við þat reiðr mjǫk ok ¿tlaði
at láta meiða eða drepa ossa landa fyrir,
þá er þar váru austr. |
En hann varþ viþ þat reiþr mioc. oc ætlaþi
at lata mæiþa eþa drepa oſſa
landa fyrer
þa eſ þar voro
auſtr. |
|
En þat sumar it
sama kómu útan heðan
þeir Gizurr ok Hjalti ok þágu þá undan
við
konunginn ok hétu honum umsýslu sinni
til á nýjaleik at hér yrði enn við
kristninni
tekit, ok létu sér eigi annars ván, en þar
myndi hlýða. |
En þat sumar et sama qvomo vtan heþan
þeir Gizor oc Hiallti oc þogo þa vndan
viþ conuŋenn. oc heto honom vmbſyſlo sinni
til á nyia læic at her yrþi
enn viþ Cristnini
tekit. oc
leto ser eigi annars von en þar
mundi hlyþa. |
|
En it n¿sta sumar eptir fóru þeir austan ok
prestr, sá er Þormóðr hét,
ok kómu þá
í Vestmannaeyjar, er tíu vikur váru af sumri,
ok hafði allt
farizk vel at. |
En et næſta ſumar epter foro þeir auſtan oc
prestr sá es Þormoþr het. oc
qvomo þa
i Veſtmana eyiar
eſ x. vicur váro af sumri
oc hafþi allt fariſc vel at. |
|
Svá kvað Teitr þann segja, er sjalfr var þar. |
Sva qvad Teitr þann ſegia es sialfr var þar. |
|
Þá var þat m¿lt it n¿sta sumar áðr í lǫgum,
at menn skyldi svá koma til
alþingis,
er tíu vikur v¿ri af sumri; en þangat til
kómu viku fyrr. |
þa vas þat mælt et næsta sumar aþr i Logom
at men
scylldi svá coma til Alþingis
es x. vikur væri af sumri. en þangat til
qvomo viku fyrr. |
|
En þeir fóru þegar inn til meginlands ok
síðan til alþingis ok gátu at
Hjalta, at hann
var eptir í Laugardali með tolfta mann,
af því at hann
hafði áðr sekr orðit fjǫrbaugsmaðr
it n¿sta sumar á alþingi of goðgá. |
Enn þeir
foro þegar inn til meginnlanz
oc ſiþan til Alþingis. oc goto at Hiallta
at hann
vas eþter i Laugardali meþ xii man.
af því at hann hafþi aþr secr
orþit fiorbꜹgſ maþr
et næsta sumar a Alþingi of goþgo. |
|
En þat var til þess haft, at hann kvað
at lǫgbergi kviðling þenna: |
Enn þat vaſ til þes haft at hann qvad
at Logbergi qviþling þenna. |
|
Vil-k eigi goð geyja,
grey þykki mér Freyja. |
Vil ec eigi goþ g¸yia
gray þykir mér Frayia. |
|
En þeir Gizurr
fóru, unz þeir kómu í stað
þann í hjá Ǫlfussvatni, er kallaðr er
Vellankatla,
ok g¸rðu orð þaðan til þings, at á mót þeim
skyldi koma
allir fulltingsmenn þeirra,
af því at þeir hǫfðu spurt, at andskotar
þeirra vildi verja þeim vígi þingvǫllinn.
En fyrr en þeir
fǿri þaðan, þá kom þar
ríðandi Hjalti ok þeir er eptir váru með honum. |
Enn þeir Gizor foro vnz þeir qvomo i ſtaþ
þann i hia Olfoſs vatni es
kallaþr es Vellankatla.
oc g¸rþo orþ þaþan til þings at a mot þeim
scylldi coma aller fulltings men
þeira.
Af þvi at þeir hofþo spurt at andſcotar
þeirra villdi veria þeim
vigi þingvǫllenn.
En fyrr en þeir f¸ri þaþann þa kom þar
riþandi Hiallti oc þeir er epter
voro meþ honom. |
|
En síðan riðu
þeir á þingit, ok kómu áðr á
mót þeim fr¿ndr þeirra ok vinir, sem þeir
hǫfðu ¿st. |
En siþan riþv þeir a þingit oc qvomu aþr a
mót þeim fr¿ndr þeira oc viner
sem þeir
hofþo æſt. |
|
En inir heiðnu
menn hurfu saman með alv¿pni
ok hafði svá n¿r, at þeir myndi berjask, at
eigi of sá á milli. |
En ener heiþnu men Hvrfu
ſamann meþ alvæpni.
oc hafþi ſva nær at þeir myndi beriaſc at <eigi> of
ſa a miþli. |
|
En annan dag eptir gengu þeir Gizurr ok
Hjalti til lǫgbergis ok báru þar
upp erindi sín. |
En annann dag epter geingo
þeir Gizor oc
Hiallti til Logbergs. oc bǫro þar vpp erindi sin. |
|
En svá er sagt at þat b¿ri frá, hvé vel þeir m¿ltu.
En þat g¸rðisk af
því at þar nefndi annarr maðr at
ǫðrum vátta, ok sǫgðusk hvárir ór lǫgum
við
aðra, inir kristnu menn ok inir heiðnu, ok gengu
síðan frá lǫgbergi. |
En ſva er sagt at þat bæri fra hve vel þeir mæltu.
En þat g¸rþiſc af þvi
at þar nefnþi annar maþr at
oþrom vatta. oc sogþvsc hvarer vr Logom viþ
aþra ener Criſtnu men oc
ener Heiþno. oc giŋo
siþan fra Logbergi. |
|
Þá báðu inir
kristnu menn Hall á Síðu,
at hann skyldi lǫg þeirra upp segja,
þau er
kristninni skyldi fylgja.
En hann
leystisk því undan við þá, at
hann keypti at Þorgeiri lǫgsǫgumanni at
hann
skyldi upp segja, en hann var enn þá heiðinn. |
þá boþo ener criſtno men
Hall a Siþo
at hann ſcylldi log þeira vpp ſegia
þav eſ criſtnenne
scyllde fylgia.
Enn hann leyſtiſc þvi vndan viþ þa at
hann caypti at Þorgeiri Logsogo mani
at hann
scylldi vpp ſegia. en hann vas enn þa heiþinn. |
|
En síðan er
menn kómu í búðir, þá lagðisk
hann niðr, Þorgeirr, ok breiddi feld sinn
á sik
ok hvíldi þann dag allan ok nóttina eptir ok
kvað ekki orð.
En of morguninn eptir settisk hann upp
ok g¸rði orð, at menn skyldi
ganga til lǫgbergis. |
En siþan es men qvomo i
bvþer þa lagþiſc
hann niþr Þorgeir. oc bræiddi felld sinn a sic.
oc
hvilþi þann dag allann oc nottena epter oc
qvad ecke orþ.
En of morgonen epter
settiſc hann vpp.
oc g¸rþi orþ at men
scylldi ganga til Logbergis. |
|
En þá hóf hann tǫlu sína upp, er menn kómu
þar, ok sagði at honum þótti
þá komit hag
manna í ónýtt efni, ef menn skyldi eigi hafa
allir lǫg ein
á landi hér, ok taldi fyr mǫnnum
á marga vega, at þat skyldi eigi láta
verða,
ok sagði at þat myndi at því ós¿tti verða,
er vísa ván var, at
þ¿r barsmíðir g¸rðisk
á milli manna, er landit eyddisk af. |
Enn þa hof hann tolo sina vpp eſ menn qvomo
þar. oc sagþi at honom þotti
þa commit hag
mana i ǫnytt
efni ef men scylldi eigi
hafa
aller log æin a landi her. oc talþi fyrer monom
a marga vega at þat scylldi eigi láta verþa.
Oc ſagþi at þat mundi
at þvi oſ¿tti verþa
eſ viſa von vas at þær barſmiþer g¸rþiſc
a miþli
manna eſ landeþ eyddiſc af. |
|
Hann sagði frá því, at konungar ór Norvegi ok
ór Danmǫrku hǫfðu haft
ófrið ok orrostur
á milli sín langa tíð, til þess unz landsmenn
g¸rðu
frið á milli þeirra, þótt þeir vildi eigi. |
Han
sagþi fra þvi at conuŋar vr Norvegi oc
vr Danmorco hofþo haft ofriþ oc orostor
a miþli sin laŋa tiþ til þess vnz lanzmen
g¸rþo friþ a miþli þeira þott þeir villdi eigi. |
|
En þat ráð g¸rðisk svá, at af stundu sendusk
þeir gersemar á milli, enda
helt friðr sá,
meðan þeir lifðu. |
Énn þat ráþ g¸rþiſc sva at af stundu senduſc
þæir gerſemar a miþli. enda
hellt friþr sa
meþann þeir lifþv. |
|
„En nú þykkir mér þat ráð,“ kvað hann,
„at vér látim ok eigi þá ráða, er
mest vilja
í gegn gangask, ok miðlum svá mál á milli
þeirra, at
hvárir-tveggju hafi nakkvat síns máls,
ok hǫfum allir ein lǫg ok einn
sið. |
En nv þykker mér þat ráþ qvaþ hann
at ver latem oc eigi þa raþa er meſt
vilia
i gegn gangasc.
oc miþlom sva mǫ́l a miþli
þeira at hverer tvegio haꝩi nacqvat sins máls.
oc hoꝩom aller ein Log oc æinn siþ. |
|
Þat mun verða satt, er vér slítum í sundr
lǫgin, at vér munum slíta ok
friðinn.“ |
Þat mon verþa satt eſ ver ſlitom i ſundr
Logen at vér monom ſlita oc
friþen. |
|
En hann lauk svá máli sínu, at hvárirtveggju
játtu því, at allir skyldi
ein lǫg hafa, þau sem
hann réði upp at segja. |
En hann lauc sva mali sino at hvarer tveggio
iotto þvi at aller scylldi
ein Log haꝩa þav sem
hann reþi upp at segia. |
|
Þá var þat m¿lt í lǫgum, at allir menn skyldi
kristnir vera ok skírn
taka, þeir er áðr váru
óskírðir á landi hér. |
Þá vas þat mællt i logom at aller men
scylldi
Criſtner veſa oc scirn
taca þeir er aþr voro
oscirþer a landi her. |
|
En of barna útburð skyldu standa in fornu lǫg
ok of hrossakjǫts át. |
En of barna vtburþ scylldo standa en forno log
oc oꝩ hroſſakiotz át. |
|
Skyldu menn blóta á laun, ef vildu, en varða
fjǫrbaugsgarðr, ef váttum
of kv¿mi við. |
Scylldo menn blota a lavn
ef villdo. en varþa
fiorbaugs garþr ef vottom of qv¿mi viþ. |
|
En síðarr fám vetrum var sú heiðni af numin
sem ǫnnur. |
Enn siþar fom vetrom var sv heiþni af numen
sem onnor. |
|
Þenna atburð sagði Teitr oss, at því, er kristni
kom á Ísland. |
Þena atburþ ſagþi Teitr
oſſ at þui er criſtni
com a Iſland. |
|
En Ólafr
Tryggva sonr fell it sama sumar at
sǫgu S¿mundar prests. |
En Olaꝩr Trygvasonr fell et
sama svmar at
sogo Sæmundar preſtz. |
|
Þá barðisk hann
við Svein Haralds son
danakonung ok Ólaf inn sǿnska, Eiríks son at
Uppsǫlum svíakonungs, ok Eirík, er síðan var jarl
at Norvegi, Hákonar
son. |
þá barþisc hann viþ Svein Harallz son.
Dana conung. oc Olaꝩ enn S¸nſca
Eiricſſon at
Vpsölom Svía conuŋs oc Eiric eſ ſiþan, vas iarl
at Norvegi
Hǫconarſon. |
|
Þat var hundrað
ok þrimr tigum vetra eptir dráp
Eadmundar, en þúsund eptir burð Krists
at alþýðu tali. |
Þat vas cxxx. vetrum epter dráp
Eadmundar. enn M. epter burþ Criſtz
at
alþyþo tali. |