| |
·
Perskaitykite ir iðverskite á lietuviø kalbà
ðias iðtraukëles ið
Snorio Sturlusono „Edos“
„(Giulvio þavëjimas)“. Pakomentuokite paryðkintas
bûdvardþiø formas, o taip pat vardà Hár. Kieno tai vardas ir kà jis
reiðkia?
|
Gylfi kom til Ásgarðs
(7 pusl.)
Gylfi konungr var maðr vitr ok fjǫlkunnigr. Hann
undraðisk þat mjǫk, er Ásafólk var svá kunnigt, at allir hlutir gengu at
vilja þeira. Þat hugsaði hann, hvárt þat mundi vera af eðli sjálfra þeira eða
mundi því valda goðmǫgn þau, er þeir blótuðu. Hann byrjaði ferð sína til Ásgarðs
ok fór með leynð ok brá á sik gamals manns líki ok duldisk svá. En
¯sir
váru því vísari, at þeir hǫfðu spádóm, ok sá þeir ferð hans, fyrr en hann kom,
ok gerðu í móti honum sjónhverfingar. Ok er hann kom inn í borgina, þá sá hann
þar háva hǫll, svá at varla mátti hann sjá yfir hana. Þak hennar var lagt
gyltum skjǫldum svá sem spánþak.
[…] |
|
Frá Óðni ok nǫfnum hans
(21 pusl.)
Þá m¿lir Gangleri: "Hverjir eru
¯sir, þeir er mǫnnum er skylt at
trúa á?"
Hár segir: "Tólf eru
¯sir goðkunnigir."
Þá m¿lti Jafnhár: "Eigi eru
Ásynjurnar óhelgari, ok eigi megu
þ¿r minna."
Þá m¿lti Þriði: "Óðinn er ǿztr ok elztr
Ásanna.
Hann r¿ðr ǫllum hlutum, ok svá sem ǫnnur goðin eru máttug, þá þjóna honum
ǫll svá sem bǫrn fǫður.
En Frigg er kona hans, ok veit hon ¸rlǫg manna, þótt hon
segi eigi spár […] |
|
Frá Ása-Þór
(22 pusl.)
Þá m¿lir Gangleri: "Hver eru nǫfn annarra
Ásanna?
Eða hvat hafask
þeir at? Eða hvat hafa þeir gert til frama?"
Hár segir: "Þórr er þeira framast, sá er kallaðr er Ása-Þórr
eða Ǫku-Þórr. Hann er sterkastr allra goðanna ok manna. Hann á þar ríki,
er Þrúðvangar heita, en hǫll hans heitir Bilskirrnir. Í þeim sal eru fimm
hundrað gólfa ok fjórir tigir. Þat er hús mest, svá at menn
hafa gert […] |
|
Frá Baldri (23
pusl.)
[…] Annarr sonr Óðins er Baldr, ok er frá honum gott at
segja. Hann er beztr, ok hann lofa allir. Hann er svá fagr álitum
ok bjartr, svá at lýsir af honum, ok eitt gras er svá hvítt, at
jafnat er til Baldrs brár. Þat er allra grasa hvítast, ok þar eptir mátþu
marka hans fegrð b¿ði á hár ok á líki. Hann er vitrastr
Ásanna ok
fegrst talaðr ok líknsamastr, en sú náttúra fylgir honum, at engi má
haldask dómr hans. Hann býr þar, sem heitir Breiðablik. Þat er á himni. Í þeim
stað má ekki vera óhreint […] |
|
Frá Nirði ok Skaða
(23 pusl.)
Inn þriði Áss er sá, er kallaðr er Njǫrðr. Hann býr á himni, þar
sem heitir Nóatún. Hann r¿ðr fyrir gǫngu vinds ok stillir sjá ok eld. Á hann
skal heita til s¿fara ok til veiða. Hann er svá auðigr ok fés¿ll,
at hann má gefa þeim auð landa eða lausafjár,
er á hann heita til þess. Eigi
er Njǫrðr Ása ¿ttar. Hann var upp fǿddr í Vanaheimum, en Vanir gísluðu hann
goðunum ok tóku í mót at Ása gíslingu þann, er Hǿnir heitir. Hann varð at s¿tt með
goðunum ok Vǫnum. Njǫrðr á þá konu, er Skaði heitir, dóttir Þjaza jǫtuns […]
|
|
Frá Frey ok Freyju
Njǫrðr í Nóatúnum gat síðan tvau bǫrn. Hét annat Freyr, en dóttir
Freyja. Þau váru fǫgr álitum ok máttug. Freyr er inn ág¿tasti af
ásum. Hann r¿ðr fyrir regni ok skini sólar ok þar með ávexti jarðar, ok á hann
er gott at heita til árs ok friðar. Hann r¿ðr ok fés¿lu manna. En Freyja er
ág¿tust af ásynjum. Hon á þann bǿ á himni, er Fólkvangr heitir. Ok hvar sem
hon ríðr til vígs, þá á hon hálfan val, en hálfan Óðinn […]
|
|
Frá Skíðblaðni
Þá m¿lti Gangleri: "Hvat er at segja frá Skíðblaðni, er hann er
beztr skipa, hvárt er ekki skip jafnmikit sem hann?"
Hár segir: "Skíðblaðnir er beztr
skipanna ok með mestum hagleik gerr, en Naglfar er mest skip.
Þat á Múspell. Dvergar nǫkkurir, synir Ívalda, gerðu Skíðblaðni ok gáfu Frey
skipit. Hann er svá mikill, at allir ¿sir megu skipa hann með vápnum ok
herbúnaði, ok hefir hann byr, þegar er segl er dregit, hvert er fara skal, en þá
er eigi skal fara með hann á s¿, þá er hann gerr af svá mǫrgum hlutum ok með svá
mikilli list, at hann má vefja saman sem dúk ok hafa í pungi sínum.
|
Cituojama pagal:
Snorri Sturluson. Edda. Prologue and Gylfaginning. Second edition.
Edited by Anthony Faulkes. London, Viking Society for Northern Research, 2005
(7 ir 21–23 pusl.).
Atgal á 6 paskaità.
|